Vietjack 9

REUTERS

Cố vấn an ninh - ngoại trưởng quyền lực

Ông Henry Kissinger tên đầy đủ là Heinz Alfred Kissinger, được sinh ra vào ngày 27.5.1923 tại thành phố Furth ở vùng Bavaria (Đức). Là một người Do Thái, ông đã chịu đựng sự bài xích trong xã hội Đức thời đó, theo Reuters. Năm 1938, gia đình ông rời bỏ nước Đức dưới chế độ Quốc xã để sang New York (Mỹ), nơi ông đổi tên thành Henry. Năm 1943, ông trở thành công dân Mỹ.

Trong Thế chiến 2, ông Kissinger quay về quê hương để chiến đấu trong Sư đoàn bộ binh 84 của Lục quân Mỹ. Ông là người phiên dịch cho các nhiệm vụ tình báo, đã giúp vây ráp các thành viên của mật vụ Gestapo của Đức Quốc xã và được trao huy chương Ngôi sao đồng.

REUTERS

Sau chiến tranh, ông Kissinger học về khoa học chính trị tại Đại học Harvard và sau đó tham gia công tác nghiên cứu chính sách, cố vấn cho nhiều cơ quan chính phủ. Năm 1957, cuốn sách đầu tay Nuclear Weapons and Foreign Policy(tạm dịch: Vũ khí hạt nhân và chính sách đối ngoại) của ông nhanh chóng trở thành sách bán chạy nhất sau khi xuất bản.

Cựu Ngoại trưởng Mỹ Henry Kissinger qua đời

Năm 1969, ông trở thành Cố vấn an ninh quốc gia của Tổng thống Richard Nixon và làm việc cho đến khi ông Nixon từ chức và ông Gerald Ford lên thay. Ông Kissinger cũng làm Ngoại trưởng Mỹ dưới thời hai nhà lãnh đạo nói trên.

Quyền lực của ông Kissinger tăng cao trong vụ bê bối Watergate và có những so sánh rằng nhà ngoại giao này đã đảm nhiệm vai trò "đồng tổng thống" với ông Nixon, khi đó có vị thế đã bị suy yếu, theo AP.

REUTERS

"Rõ ràng là lòng kiêu hãnh của tôi đã trỗi dậy nhưng cảm xúc chủ đạo là một điềm báo về thảm họa", ông Kissinger viết về sức ảnh hưởng của mình khi đó.

Sau năm 1977, ông Kissinger không còn làm trong chính quyền tổng thống nào nữa dù giữ mối quan hệ với Tổng thống George W. Bush. Ông "Bush con" khi đó đã bổ nhiệm ông Kissinger làm Chủ tịch Ủy ban 11.9, phụ trách điều tra vụ tấn công khủng bố ngày 11.9.2001. 

Tuy nhiên, ông Kissinger từ chức không lâu sau đó vì không muốn tiết lộ danh tính những khách hàng của công ty tư vấn của ông. Ông Kissinger cũng xuất hiện tại Nhà Trắng nhiều lần dưới thời Tổng thống Donald Trump.

REUTERS

Nhà ngoại giao thực dụng

Trong 8 năm làm việc trong chính quyền, ông Kissinger đã có ảnh hưởng đến nhiều vấn đề chính sách đối ngoại lớn liên quan quan hệ Mỹ - Trung, chiến tranh ở Việt Nam, hòa bình Trung Đông, hòa hoãn với Liên Xô... Các di sản của ông mang nhiều tranh cãi.

Ông là người theo đuổi chủ nghĩa thực dụng trong chính trị, sử dụng ngoại giao để đạt được các mục tiêu thực tế thay vì thúc đẩy những lý tưởng cao cả. Theo AP, những người ủng hộ cho rằng khuynh hướng thực dụng của ông phục vụ cho lợi ích của Mỹ trong khi những người chỉ trích coi đó là cách tiếp cận theo kiểu Machiavelli (nhà ngoại giao người Ý Niccolo Machiavelli sống từ 1469-1527), đi ngược lại với các lý tưởng dân chủ.

REUTERS

Ở tuổi 99, ông Kissinger vẫn có những chuyến giao lưu để quảng cáo sách của ông về vai trò lãnh đạo. Trong một cuộc phỏng vấn hồi tháng 7.2022 với đài ABC, khi được hỏi liệu có rút lại quyết định nào trong cuộc đời, nhà ngoại giao nói: "Tôi đã nghĩ về những vấn đề này cả cuộc đời mình. Đó là sở thích và cũng là nghề nghiệp của tôi. Và những đề xuất mà tôi đã đưa ra là những điều tốt nhất mà tôi có thể làm khi đó".

Ông Henry Kissinger tròn 100 tuổi vào tháng 5.2023. Ông có hai người con là Elizabeth và David, là con của người vợ đầu tiên.

Sau khi ông Kissinger qua đời, một số chính trị gia và lãnh đạo quốc tế đã lên tiếng.

Cựu Tổng thống Mỹ George W. Bush nói Mỹ đã mất đi một trong những "tiếng nói đặc biệt và đáng tin cậy nhất về các vấn đề đối ngoại sau sự ra đi của ông Henry Kissinger", theo AFP.  Cũng trong hôm nay, Bộ Ngoại giao Trung Quốc thông báo Chủ tịch nước Trung Quốc Tập Cận Bình đã gửi điện chia buồn tới Tổng thống Mỹ Joe Biden về sự ra đi của ông Kissinger, theo Reuters. 

Tổng thống Nga Vladimir Putin cũng bày tỏ lời chia buồn về sự ra đi của cựu Ngoại trưởng Mỹ Henry Kissinger. Thủ tướng Đức Olaf Scholz nói rằng ông Kissinger đã định hình chính sách đối ngoại của Mỹ cũng như một số chính sách khác. Ngoại trưởng Anh David Cameron viết trên mạng xã hội X rằng ông rất đau buồn khi biết tin cựu Ngoại trưởng Mỹ Henry Kissinger qua đời, theo Reuters.